آیا می‌دانید چرا میوه‌ها و سبزیجات باعث معده درد می‌شوند؟ آیا می‌دانید چگونه باید از این معده درد‌ها جلوگیری کرد؟ آیا می‌دانید فیبر چیست و مصرف بیش از حد آن چه تأثیری دارد؟ آیا می‌دانید فروکتوز چیست و علائم عدم تحمل آن چیست؟ با سایت بچگی همراه باشید.
سبزیجات
در کودکی یا نوجوانی، مصرف سبزیجات فقط باعث ناراحتی معده شما می‌شود. این بیزاری ذهنی معمولاً با افزایش سن و درک اهمیت رژیم غذایی سالم از بین می‌رود. با این حال برخی افراد پس از خوردن سبزیجات، ناراحتی جسمی را تجربه می‌کنند. در واقع، عوامل مختلفی می‌توانند باعث درد معده بعد از خوردن سبزیجات شوند.
فیبر بیش از حد
سبزیجات علاوه بر مواد مغذی، حاوی مقدار زیادی فیبر هستند. در بیشتر موارد، فیبر برای بدن بسیار مفید است و مصرف آن به دفع مواد زائد از طریق دستگاه گوارش کمک می‌کند. رژیم غذایی با فیبر بالا باعث بهبود حرکات روده می‌شود. با این حال، خوردن بیش از حد فیبر می‌تواند ناراحتی گوارشی ایجاد کند. از آنجا که بیشتر سبزیجات دارای فیبر بالایی هستند، خوردن بیش از حد آنها ممکن است باعث ایجاد باد معده، نفخ و سوء هاضمه شود.
سبزیجات خام
هضم سبزیجات خام برای بدن به مراتب سخت‌تر از سبزیجات پخته شده است. در واقع، اکثر مردم پس از مصرف سبزیجات خام ناراحتی گوارش را تجربه می کنند. بر خلاف سبزیجات پخته، سبزیجات خام حاوی نوع خاصی از فیبر به نام سلولز هستند. با این حال، بدن همیشه قادر به تولید آنزیم مورد نیاز برای تجزیه سلولز نیست. در نتیجه دستگاه گوارش برای هضم سبزیجات بیش از حد تلاش می‌کند، که این تلاش باعث درد معده و نفخ می‌شود.
مشکلات آماده سازی سبزیجات
در برخی موارد، درد معده ممکن است در واقع به روش تهیه سبزیجات مربوط باشد. به عنوان مثال مصرف بیش از حد نمک یکی از علل شایع نفخ معده و ناراحتی شکمی است. علاوه بر این برخی افراد نمی‌توانند از خامه‌های سنگین، پنیرها یا کره‌هایی که برای طعم دادن به سبزیجات استفاده می‌شود، استفاده کنند.
حساسیت به سبزیجات
برخی از افراد به میوه‌ها و سبزیجات خاصی حساسیت دارند. این بیماری به عنوان سندرم حساسیت اورال شناخته می‌شود. در این حساسیت هنگام تماس و مصرف میوه‌ها و سبزیجات، واکنش آلرژیک بوجود می‌آید. علائم این حساسیت شامل تورم، راش‌های پوستی خارش دار، سوزن سوزن شدن، تاول و مشکل در تنفس یا بلعیدن است. اگر فردی که حساسیت دارد، این سبزیجات را بخورد، ممکن است باعث درد شدید معده همراه با اسهال یا استفراغ شود.
راه حل
میزان مصرف فیبر روزانه خود را اندازه بگیرید تا مشخص شود که آیا فیبر زیادی مصرف می‌کنید یا خیر. اگر بیش از اندازه مورد نیاز فیبر مصرف کردید، غذاهای فیبردار را برای چند روز کنار بگذارید. هنگامی که ناراحتی شکمی برطرف شد، میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل را به آرامی به رژیم غذایی خود اضافه کنید. علاوه بر این، به جای سبزیجات خام از سبزیجات پخته استفاده کنید. بیشتر سبزیجات هنگام پخت، سرخ شدن یا بخارپز شدن مزایای تغذیه‌ای خود را حفظ می‌کنند. با این حال، از جوشاندن سبزیجاتی که پختن آنها باعث از بین رفتن ویتامین‌ها و مواد معدنی‌شان می‌شود، خودداری کنید. مقدار نمک و کره مورد استفاده برای تهیه سبزیجات را زیر نظر داشته باشید. سبزیجات کنسرو شده را قبل از خوردن بشویید و آبکش کنید. و اگر خوردن سبزیجات باعث درد معده همراه با علائم معمول آلرژی شد، در مورد حساسیت احتمالی با پزشک خود مشورت کنید.
میوه‌ها
میوه شیرینی طبیعی است که می‌توانید بدون احساس گناه از آن لذت ببرید. اما اگر بعد از خوردن میوه دچار معده درد شدید، محتمل‌ترین توضیح برای آن این است که شما به فروکتوز، فراوان‌ترین نوع قند در میوه‌ها حساسیت دارید.
علائم عدم تحمل فروکتوز
حدود 40 درصد از مردم جهان در هضم فروکتوز مشکل دارند. عدم تحمل فروکتوز زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های روده قادر به جذب فروکتوز نیستند. این اتفاق می‌تواند علائم متعددی ایجاد کند که شایع‌ترین آنها عبارتند از:
- نفخ
- درد شکم
- سوزش سردل
- اسهال
- باد معده
این علائم معمولاً دو ساعت پس از مصرف فروکتوز ظاهر می‌شوند.
عدم تحمل ارثی فروکتوز
عدم تحمل فروکتوز را نباید با شرایط دیگری به نام عدم تحمل ارثی فروکتوز اشتباه گرفت. اگرچه علائم مشابهی دارند، اما عدم تحمل ارثی فروکتوز یک اختلال جدی‌تر است که معمولاً در دوران نوزادی و هنگام مصرف میوه‌ها و آب میوه‌ها ایجاد می‌شود. علاوه بر علائم عدم تحمل فروکتوز، افراد مبتلا به عدم تحمل ارثی فروکتوز ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- حالت تهوع
- استفراغ
- قند خون پایین
خوردن مکرر فروکتوز می‌تواند اثرات مخرب‌تری از جمله آسیب به کلیه و کبد داشته باشد. آسیب کبدی ممکن است منجر به زردی، بزرگ شدن کبد و بیماری مزمن کبدی شود. ادامه مصرف میوه‌ها و سایر غذاهای حاوی فروکتوز می‌تواند منجر به تشنج، کما و مرگ ناشی از نارسایی کبد و کلیه شود.
اجتناب از فروکتوز
اگر عدم تحمل ارثی فروکتوز دارید، احتمالاً از آن آگاه هستید. علاوه بر این، به احتمال زیاد شما از میوه‌ها اجتناب می‌کنید، زیرا افراد مبتلا به این بیماری معمولاً از میوه‌ها، آب میوه‌ها و سایر غذاهای حاوی فروکتوز بیزار می‌شوند.
اگر عدم تحمل فروکتوز خفیف و غیر ارثی دارید، توانایی شما در گنجاندن میوه در رژیم غذایی خود به عوامل مختلفی بستگی دارد:
- سطح حساسیت فردی شما
- انواع میوههایی که می‌خورید
- سایر غذاها یا کمبود آنها در رژیم غذایی شما
همه افرادی که بیماری عدم تحمل فروکتوز دارند به یک شکل به فروکتوز واکنش نشان نمی‌دهند. برخی ممکن است بتوانند مقدار کمی از آن را تحمل کنند، در حالی که فرد دیگری با این بیماری ممکن است دوز بیشتری را تحمل کند. برای تعیین اینکه چه مقدار میوه می‌تواند بخشی از رژیم غذایی شما باشد، آزمایش‌هایی لازم است.
برخی از میوه‌ها نسبت به میوه‌های دیگر دارای فروکتوز بیشتری هستند. با توجه به نظام سلامت دانشگاه ویرجینیا (UVA)، میوههایی که دارای مقدار زیادی فروکتوز هستند عبارتند از:
- سیب
- انگور
- کیوی
- سرخالو یا لیچی
- انبه
- گلابی ها
- آلو
- هندوانه
میوههایی که بیشتر برای روده مناسب هستند عبارتند از:
- زردآلو
- آووکادو
- موز
- توت سیاه
- بلوبری
- طالبی
- گیلاس
- گریپ فروت
- گرمک
- لیمو
- شلیل
- پرتقال‌ها
- تنجلو
- پاپایا
- پشن فروت
- هلو
- آناناس
- آلو
- تمشک
- ریواس
- توت فرنگی
این میوه‌ها حاوی گلوکز بیشتری هستند (یکی دیگر از قندهای موجود در میوه که به تامین انرژی کمک می‌کند). به عنوان مثال، انبه و موز دارای مقدار مساوی فروکتوز هستند، اما موز حاوی گلوکز بیشتری است، بنابراین مشکلات گوارشی کمتری ایجاد می‌کند.
دانشگاه ویرجینیا توصیه می‌کند از هرگونه میوه‌ای که در بالا ذکر نشده است اجتناب کنید. علاوه بر این، احتمالاً باید از میوه‌های خشک، آب میوه‌ها، کنسانتره‌های آب میوه، شربت‌های تهیه شده از میوه، مربا و ژله‌های تهیه شده از میوه و سیروپ‌ها خودداری کنید.
نکاتی برای تحمل میوه
اگر مطمئن نیستید که کدام یک از این میوه‌ها و غذاها برای شما مشکل ایجاد می‌کند ، سعی کنید در ابتدا مقادیر کمی از آنها را بخورید. اگر هیچ علائمی ندارید، به تدریج مقداری که می‌خورید افزایش دهید. علاوه بر این، می‌توانید اقدامات زیر را برای به حداقل رساندن خطر ابتلا به ناراحتی‌های گوارشی انجام دهید:
- از خوردن مقادیر زیاد میوه در یک زمان خودداری کنید.
- روزانه یک تا دو وعده میوه میل کنید.
- میوه تازه یا یخ زده را به جای میوه‌های کنسروی انتخاب کنید.
- میوه را به تنهایی نخورید، غذاهای دیگر می‌توانند به کاهش اثرات فروکتوز در روده کمک کنند.
غذاهای دیگر که باید از آنها اجتناب کنید
فروکتوز فقط در میوه یافت نمی‌شود و در سبزیجات و عسل هم وجود دارد. ترکیب فروکتوز و گلوکز باعث ایجاد ساکارز می‌شود. ساکارز همچنین ممکن است به تنهایی به عنوان شیرین کننده در غذاها استفاده شود.
بنابراین ، علاوه بر برخی میوه ها، ممکن است لازم باشد از موارد زیر اجتناب کنید:
- محصولات حاوی فروکتوز
- محصولات حاوی شربت ذرت با فروکتوز بالا از جمله آب نبات، دسر و نوشابه
- عسل و محصولات تهیه شده با عسل
- سس گوجه فرنگی
- خیار شور
- نخود فرنگی
- ذرت شیرین
- رب گوجه فرنگی
- کارامل
- عسل
- شربت اینورت
- شیرین بیان
- شیره یا ملاس
- شربت پنکیک
- چائیر، جاروی رشتی (در ایران ذرت خوشه‌ای نامیده می‌شود)
جمع بندی
به جز افرادی که به فروکتوز (قند میوه) حساسیت دارند، خوردن میوه مشکلی برای بدن ایجاد نمی‌کند و بسیار هم مفید و ضروری است. همانطور که می‌دانید قرار دادن سبزیجات در رژیم غذایی کار بسیار مفیدی است، اما مصرف بیش از اندازه آنها به دلیل بالا بودن میزان فیبر، باعث ایجاد مشکلاتی از جمله درد معده و نفخ می‌شود. با پختن و یا بخارپز کردن سبزیجات می‌توان تا حد زیادی از این مشکلات جلوگیری کرد.
مفید بود،ممنون🙏