آموزش حریم شخصی به کودکان

آیا کودکتان به سنی رسیده است که حریم خصوصی را برایش توضیح بدهید؟ آیا دغدغه‌ی آموزش حریم شخصی را به کودکتان دارید؟ اگر جواب شما بله است این مطلب مخصوص شماست. در ادامه با سایت بچگی همراه باشید تا با هم موضوع حریم شخصی کودک را بررسی کنیم.

حریم شخصی چیست؟

 حریم شخصی یا همان حریم خصوصی به معنی این است که یک فرد یا گروه بتواند خودش یا اطلاعات مربوط به خودش را از دیگران تفکیک کند. در نتیجه شخص بتواند خود یا اطلاعات خصوصی‌اش را به انتخاب خودش در برابر دیگران ابراز کند. داشتن حریم خصوصی یکی از مهم‌ترین نیازهای هر انسانی است. هر انسانی نیاز دارد زمان و مکانی را به خودش اختصاص دهد و در این زمان و مکان تنها برای خودش باشد. حتی افراد نزدیک به یکدیگر مثل زن و شوهر هم نیاز دارند هر یک جدا از هم زمانی را به تنهایی بگذرانند.

آموزش حریم شخصی کودک فقط شامل نیاز داشتن به زمان تنهایی نیست و گسترده‌تر است. حریم خصوصی کودک شامل حریم بدنی او هم می‌شود. والدین به عنوان کسانی که کودک بیشترین ارتباط را تا قبل از سن مدرسه با آنها دارد، وظیفه دارند که حریم خصوصی را به کودک آموزش دهند. آنها با این کار فرزندشان را موجودی مستقل تربیت می‌کنند که بتواند مسئولیت زندگی خود را بپذیرد و خودش را متمایز از والدین‌اش تلقی کند.

نوزادی و عدم وجود حریم شخصی

زمانی که نوزاد متولد می‌شود تا دو سال به توجه خالص والدین و مخصوصا مادر نیاز دارد. نوزاد اگر جایی از مادر جدا شود احساس اضطراب شدید می کند. اگر این جدایی زیاد شود، نوزاد در بزرگسالی درگیر مشکلاتی جدی می‌شود مانند اختلال اضطراب بنیادین. پس تا سن دو سالگی هیچ حریم خصوصی بین نوزاد و والدین وجود ندارد. تا سن دو سال والدین باید تمام وقت خود را در اختیار نوزاد بگذارند. پس نمی‌توان تا این دوره اقدامی برای تفکیک حریم شخصی والدین و نوزاد انجام داد.

شروع آموزش حریم شخصی کودک

پس از دو سالگی که دوران نوزادی به پایان می‌رسد و شروع خردسالی است (یعنی سه سالگی)، آموزش حریم شخصی کودک آغاز می‌شود. والدین هر چقدر زودتر این آموزش را شروع کنند، کودک راحت‌تر پذیرا خواهد بود. والدین با اقدام به موقع کمک بزرگی به خودشان و کودک می‌کنند. در ادامه اقدام لازم برای آموزش حریم خصوصی به کودک را با هم خواهیم خواند.

جدا کردن جای خواب کودک از والدین

اولین قدم در ایجاد و آموزش حریم خصوصی، جدا کردن جای خواب کودک از والدین است. این پروسه کار چندان راحتی نیست و سختی‌های خودش را دارد. اغلب کودکان بخاطر وابستگی به والدین مقاومت می‌کنند و ممکن است حتی برنامه‌ی خواب آنها به هم بریزد. به همین دلیل این اقدام باید به تدریج انجام شود. معمولا در این مرحله والدین با چالش هایی مواجه می‌شوند که ناشی از ترس کودک از جدایی است. حتی بعضی از والدین خودشان نیز ترس از جدایی با کودکشان را دارند.

اگر محل خواب کودک را به تدریج از والدین جدا نکنیم، این کار در آینده به شدت دشوارتر خواهد بود. دیده شده است که بعضی از کودکان حتی تا نوجوانی تمایل دارند که کنار والدین بخوابند. پس با شروع سه سالگی حتما این اقدام را به تدریج انجام دهید.

حریم شخصی بدن

باشروع سه سالگی، یعنی زمانی که کودک شروع به صحبت می‌کند و حرف والدین را متوجه می‌شود لازم است قسمت‌های خصوصی بدن را برای او مشخص کنیم. مثلا می‌توانیم بگوییم هر قسمتی از بدن که لباس زیر پوشانده می‌شود، اندام خصوصی بدن است. حتما به کودک آموزش دهیم که به جز والدین و پزشک، هیچکس نباید به این اندام دست بزند و یا به آن نگاه کند. در صورتی که همچین موردی پیش بیاید کودک باید حتما آن را به والدین اطلاع دهد.

از دیگر نکاتی که باید به کودک آموزش داد این است که چه آشنا و چه غریبه‌ها اگر بخواهند به بدن او دست بزنند باید از او اجازه بگیرند. والدین باید توجه داشته باشند که حتی اطرافیان کودک مانند دوستان و فامیل هرگز به زور کودک را بغل نکنند و نبوسند. این حرکت اشتباه باعث می‌شود که کودک فکر کند که نسبت به بدنش کنترلی ندارد و منفعل است. نزدیکان کودک هم برای بغل کردن او باید از او اجازه بگیرند.

کنجکاوی درباره‌ی بدن

معمولا کودکان درباره‌ی قسمت‌های بدن خودشان و دیگران کنجکاو هستند. تفاوت‌های بدنی کودک با مادر و یا پدرش برایشان کنجکاو کننده است. برای آن‌ها جالب است که بیشتر درباره‌ی این تفاوت‌های جنسی بدانند. در این مورد نیازی نیست که حساسیت زیادی به خرج بدهید. هرگز در برابر کنجکاوی کودک واکنش تندی نشان ندهید و تلاش کنید که تفاوت‌های جنسی را برای کودک توضیح بدهید.

با دادن اطلاعات به کودکتان باعث می‌شوید که او به شما اعتماد کند و سوالات جنسی خود را از شما بپرسد. تفاوت‌های جنسی را می‌توان با اندام غیرجنسی مثال زد. مثلا مردها روی صورتشان ریش و سیبیل دارند ولی زن‌ها نه. به مرور با افزایش سن کودک می‌توان درباره‌ی بدن و تفاوت در آلت تناسلی و پستان‌ها صحبت کرد.

احترام به درهای بسته

کنجکاوی در این سن یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های کودکی است. باید برای کودک توضیح داد که حریم خصوصی برای او و والدین یکسان است. کودک هم باید حریم شخصی پدر و مادرش را رعایت کند. مثلا زمانی که در اتاق والدین بسته می باشد هرگز نباید بدون در زدن وارد شود. والدین هم بدون در زدن وارد اتاق کودک نمی‌شوند. احترام گذاشتن به درهای بسته فقط درباره‌ی اتاق خواب نیست. اگر کسی در حمام و سرویس بهداشتی باشد هم باید حتما در زد. کودک باید بداند که در نزدن حرکت اشتباهی است. باید بداند که اگر با در نزدن وارد جایی شود، حریم شخصی دیگران را رعایت نکرده است.

مخفی‌کاری نداریم

اغلب متجاوزان، کودکان را تهدید می‌کنند یا فریب می‌دهند تا اتفاقی که افتاده را به کسی نگویند. مثلا می‌گویند این یک رازه بین من و توست و نباید کسی خبردار شود. باید به کودک توضیح دهید که مهم نیست دیگران چه می‌گویند، هرگز نباید این مسائل را مخفی کرد. کودک را تشویق کنید که اگر مسئله‌ای پیش آمد بدون هیچ ترسی آن را با والدینش مطرح کند.

مراقبت کردن از اندام خصوصی فقط جلوگیری از لمس شدن آن توسط دیگر نیست. متاسفانه افراد بیماری در جامعه وجود دارند که به کودکان گرایش جنسی دارند که اصطلاحا به آن‌ها پدوفیل (pedophiles) گفته می‌شود. این بیمارها علاقه‌ی زیادی به گرفتن عکس‌های برهنه از کودکان و منتشر کردن آنها در فضای مجازی دارند. که این کار می‌تواند آسیب جدی به کودک بزند. به کودک تاکید کنید هیچکس حق ندارد بدون اجازه از او و بدن او عکس بگیرد.

اکثر کودکانی که مورد آزار جنسی قرار گرفته‌اند می‌گویند چیزی در این مورد به کسی نگفته‌اند. چون‌که می‌ترسیدند برای آن‌ها مشکلی پیش بیاید. به کودک خود آموزش دهید لازم نیست از چیزی بترسد. اگر حقیقت را بگوید هرگز برای او مشکلی به وجود نخواهد آمد.

مهارت نه گفتن

بسیاری از کودکان با نه گفتن مشکل دارند. به کودک خود یاد دهید که هیچ اشکالی ندارد که هرگاه در موقعیتی نامناسبی قرار گرفت و یا از او کار نامناسبی خواسته شد نه بگویند. به او بگویید که با نه گفتن می‌تواند خودش را نجات دهد. بعد آن اتفاق را به والدین گزارش دهد. والدین حتما از او حمایت می‌کنند.

جمع‌بندی

حریم شخصی کودک و والدین مسئله‌ای متقابل است. ما باید حریم شخصی را به کودک آموزش دهیم و خودمان نیز آن را حفظ کنیم. حریم شخصی محدود به اتاق و فضای خصوصی کودک نیست. باید به یاد داشته باشیم که بدن کودک نیز حریم شخصی اوست. به اطرافیان نیز گوشزد کنیم که هرگز به زور کودک را بغل نکنند و نبوسند. چون این کار باعث منفعل شدن کودک نسبت به بدنش می‌شود.

در صورتی که تمایل داشتید در حوزه‌ی تربیت جنسی کودک بیشتر مطالعه داشته باشید، مطلب تربیت جنسی در کودکان هم برای شما کارآمد خواهد بود.