مراقبت از چشم کودکان؛ راهکارها و توصیه‌هایی برای والدین

خردسالان بسیار بازیگوش هستند. آن‌ها با عروسک‌های خود بازی می‌کنند. گاهی کودکان نوپا اسباب‌بازی‌ها را به دندان می‌گیرند یا آن‌ها را به سمت دیگری پرتاب می‌کنند. اگر کودک شما نیز با چنین شیوه‌هایی بازی می‌کند، هیچ مشکلی ندارد. او در حال کشف دنیای خودش است. خردسال دلش می‌خواهد کارکرد وسایل را بهتر درک کند. به همین دلیل، باید مراقب او باشید که آسیب نبیند. یکی از خطرناک‌ترین این صدمات، آسیب به چشم است. تحقیقات نشان می‌دهد که ۹۰ درصد صدمات چشم قابل پیشگیری هستند. به همین دلیل، در این مقاله به نکاتی برای مراقبت از چشم کودکان اشاره می‌شود تا از دلبندتان مراقبت کنید. پس با سایت بچگی همراه باشید.

مراقبت از چشم کودکان

یکی از مهم‌ترین نکات برای مراقبت از چشم کودکان، تشخیص به موقع اختلالات چشم است. مطالعات نشان می‌دهد که 25 درصد از دانش‌آموزان دچار مشکلات بینایی می‌شوند. به همین دلیل، تشخیص اولین علائم و مراجعه به چشم پزشک بسیار مهم است.

اهمیت مراقبت از چشم کودکان

برای اینکه کودک شما از نظر تحصیلی پیشرفت کند و فعالیت‌های ورزشی را به خوبی انجام دهد، باید چشمانی سالم داشته باشد. بینایی نقش بسیار مهمی در عملکرد کودک دارد. اگر خردسال شما سالم باشد می‌تواند فاصله دور و نزدیک، مهارت‌های ردیابی و حرکات اشیا را به خوبی تشخیص دهد. همچنین چشمان سالم به کودک شما کمک می‌کند که قدرت تمرکز و مهارت‌های تندخوانی خود را بالا ببرد و در دروس مختلف موفق‌تر عمل کند.

همان‌طور در مقاله‌ی حافظه دیداری کودکان اشاره شد، مهارت‌های بصری به افزایش تمرکز و بهبود یادگیری آن‌ها کمک می‌کند. تحقیقات در این مورد نشان می‌دهد که 80 درصد یادگیری از طریق سیستم بینایی انجام می‌شود. چشمان سالم به کودکان این امکان را می‌دهد تصاویر کتاب، توضیحات معلم و مفاهیم تازه را به‌خاطر بسپارند.

نکاتی برای مراقبت از چشم کودکان

اختلالات بینایی در کودک موجب بروز افت تحصیلی، مشکلات رفتاری و ضعف در یادگیری می‌شود. اگر بچه‌ای در دید خود مشکلی داشته باشد، چیزی از درس نمی‌فهمد و در حل تکالیفش به مشکل می‌خورد. برای جلوگیری از چنین مسائلی، باید نکات زیر را در نظر بگیرید و آن‌ها را رعایت کنید:

رژیم غذایی سالم

یک رژیم غذایی مناسب، سلامت چشم‌ کودک را تضمین می‌کند. انواع مواد مغذی حاوی ویتامین‌های C، E و امگا سه برای چشم بسیار مناسب هستند. همچنین موادی که دارای ویتامین A، مس و لوتئین باشند، برای تقویت چشم ضروری هستند. در اینجا با چند تا از مواد غذایی که برای چشم مفید هستند، آشنا می‌شوید:

• ماهی‌ها منابع غنی برای اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. از جمله آن‌ها می‌توان به ماهی تن، قزل‌آلا، سالمون، ساردین، آنچوی و شاه ماهی اشاره کرد.
• سبزیجات برگ سبز سرشار از لوتئین و ویتامین C هستند. این سبزیجات شامل اسفناج، کلم پیچ و کلم برگ می‌شود.
• یکی دیگر از منابع اسیدهای چرب آجیل‌ها هستند که از پیری چشم جلوگیری می‌کند. این مغزهای کوچک و مقوی عبارت‌اند از گردو، بادام هندی، بادام زمینی، پسته و فندق.
• هویج سرشار از ویتامین A است. این ویتامین به جذب نور کمک می‌کند و نقش مهمی در بینایی دارد.
• مرکباتی مانند پرتقال، لیمو و گریپ فروت سرشار از ویتامین‌ C هستند. این ویتامین حاوی آنتی اکسیدان است که از آسیب‌های چشمی جلوگیری می‌کند و برای کودکان توصیه می‌شود.

نوشیدن آب نیز در سلامت چشم نقش مؤثری دارد. آبرسانی مناسب می‌تواند از کم‌آبی بدن که منجر به خشکی چشم می‌شود، جلوگیری کند. بنابراین مطمئن شوید که کودک شما مقدار زیادی آب بنوشد. این میزان با توجه به سن، سطح فعالیت و شرایط آب‌وهوایی کاملاً متفاوت است. 

علائم کمبود ویتامین A

برای اطلاعات بیشتر، روی عکس کلیک کنید.

مراقبت از چشم کودکان در هنگام فعالیت‌های بدنی

فعالیت‌های ورزشی برای سلامت بدن ضروری هستند؛ اما گاهی این تفریحات برای کودکان خطراتی را به دنبال دارد. اگر خردسال شما نیز به ورزش‌هایی مانند فوتبال، اسکی یا دوچرخه علاقه دارد، باید از عینک‌ها یا کلاه ایمنی استفاده کند. کلاه ایمنی از کودک در برابر ضربه‌ها و آسیب‌های مغزی محافظت می‌کند.

اغلب این ضربه‌ها منجر به مشکلات بینایی می‌شود. بنابراین بهتر است قبل از بروز چنین مسائلی، به فکر پیشگیری باشید و یک عینک و کلاه ایمنی برای کودک خود تهیه کنید.

همچنین استفاده از عینک‌های آفتابی برای مراقبت از چشم کودک در برابر اشعه‌های خورشید ضروری هستند. خیرگی به نور و اشعه‌های ماورا بنفش باعث آسیب‌های جدی به قرنیه، عدسی و شبکیه چشم می‌شود. برای جلوگیری از این حوادث، حتماً برای فرزندتان یک عینک آفتابی مناسب یا کلاه نقابی تهیه کنید.

آیا استفاده از عینک آفتابی برای کودکان اجباری است؟

کاهش مدت زمان استفاده از وسایل الکترنیکی

امروزه دستگاه‌های دیجیتال و صفحه‌های نمایش جزئی جدایی‌نا‌پذیر از زندگی هستند. خردسالان برای انجام تکالیف، بازی‌های ویدئویی و یادگیری از گوشی‌های هوشمند و تبلت استفاده می‌کنند. فناوری با وجود تمام فوایدی که دارد، استفاده بیش از حد از آن منجر به مشکلات بینایی می‌شود. برخی از این عوارض عبارت‌اند از:

• سردرد و سرگیجه
• خستگی، خارش و سوزش چشم
• تاری دید
• خشکی چشم
• از بین رفتن توجه و تمرکز

با مدیریت استفاده از دستگاه‌های دیجیتال و تعیین مقررات آسیب‌ها را به حداقل برسانید. برای این کار می‌توانید از فعالیت‌های جایگزین مانند بازی با پازل و لگو، ورزش، کتاب و نقاشی بهره بگیرید. البته بهتر است علایق خردسال را در نظر داشته و طبق سلایق او انتخاب کنید. انگیزه و اشتیاق کودک برای جایگزین کردن عادت‌ها بسیار مهم است.

استراحت به چشم

بدن کودک در اثر کار و فعالیت‌های مختلف کسل و فرسوده می‌شود و نیاز به استراحت دارد. به همین ترتیب، چشم‌های او نیز خسته می‌شود. زمانی که خردسال بیش از حد به کتاب، لپ‌تاپ، گوشی یا صفحه تلویزیون خیره می‌شود، چشم‌هایش نیاز به استراحت دارد. پس مطمئن شوید که کودک شما به اندازه‌ی کافی می‌خوابد و چشم‌هایش را استراحت می‌دهد.

فعالیت‌های جایگزین نیز موجب می‌شود چشم‌های کودک کم‌تر به صفحه مانیتور یا تبلت خیره باشد. رفتن به پارک، دیدار دوستان و بازی با آن‌ها، گوش دادن به کتاب‌های صورتی یا موسیقی از جمله این فعالیت‌ها هستند.

اعتیاد والدین به گوشی‌های هوشمند و تأثیر آن بر روند تربیت کودکان

محیط امن در خانه

اگر می‌خواهید محیط امنی برای فرزندتان فراهم کنید، اسباب‌بازی‌هایی بخرید که متناسب با سن او باشد. عروسک‌های نرم، ماشین‌های بزرگ یا قطعاتی که صاف و سیقلی باشند برای آن‌ها مناسب هستند. وسایلی که می‌شود آن‌ها را پرتاب کرد مانند دارت، تفنگ‌های ساچمه‌ای و تیروکمان اصلاً مناسب نیستند و خردسال نباید از آن‌ها استفاده کند.

شاید کودک نوپا شما علاقه دارد اشیا را پرت کند. او از روی کنجکاوی این کار را انجام می‌دهد تا کاربرد آن‌ها را درک کند. به همین دلیل، وسایلی مانند قیچی، خودکار، چاقو و ابزارهای نوک‌تیز را از دسترس خردسال خارج کنید و مراقب او باشید. در هنگام استفاده از فشفشه، مواد شیمیایی و وسایل آتش‌بازی در مهمانی‌ها و مراسم عروسی احتیاط کنید. هر ساله تعداد زیادی کودک در جشن چهارشنبه سوری دچار سوختگی و صدمات چشم می‌شوند. بنابراین برای استفاده از ترقه و فشفشه محدوده کودک را معین کنید و از مواد آتش‌بازی استاندارد استفاده نمایید.

گاهی خردسال شما علاقه دارد از روی کنجکاوی آزمایشی را انجام دهد یا مواد شیمیایی را مخلوط کند. برای این کار عینک مناسبی برای او تهیه کرده و جانب احتیاط را رعایت کنید. کودک کم‌کم یاد می‌گیرد و زمانی که به مدرسه و آزمایشگاه می‌رود نیز نکات ایمنی را رعایت می‌کند.

سیگار کشیدن ممنوع

طبق تحقیقات جدید سیگار کشیدن در اطراف کودکان موجب آسیب به قوه بینایی آن‌ها می‌شود. زیرا خردسالان هنوز در حال رشد هستند. طبق گزارشات دود دست دوم سیگار موجب افزایش خطر سرطان، سکته، عفونت‌های ریه و سندرم مرگ ناگهانی در نوزادان و کودکان می‌شود. حالا مشکلات بینایی نیز به این فهرست افزوده شده است.

محققان دانشگاه چین دریافتند که کودکانی در معرض دود دست دوم سیگار قرار می‌گیرند لایه کوروئید نازک‌تری دارند. کوروئید لایه‌ای از بافت است که عروق خونی نازکی دارد و چشم را تغذیه می‌کند. در این مطالعه دانشمندان ضخامت لایه‌ی کوروئید را در هزار کودک بررسی کردند. برخی از این خردسالان در معرض دود دست دوم قرار داشتند. آن‌ها دریافتند کودکانی که در معرض دود دست دوم سیگار بودند در مقایسه با دیگران کوروئید نازک‌تری داشتند. به همین دلیل، محققان در این باره تأکید می‌کنند که کودکان نباید در معرض دود دست دوم سیگار قرار بگیرند. آن‌ها کم‌کم دچار عوارض و مشکلات دائمی از جمله التهاب، صدمه به عصب چشم و بیماری‌های عروقی چشم و ماکولا می‌شوند.

اگر سیگار می‌کشید و کوچولویی در خانه دارید، برخی نکات را رعایت کنید. به طور مثال دیگر اطراف او سیگار نکشید یا بیرون از خانه این کار را انجام دهید.

عوارض سیگار کشیدن در دوران بارداری

چشم‌ها را نمالید

اغلب کودکان ساعت‌های زیادی پشت کامپیوتر می‌نشینند و دچار خستگی و سوزش می‌شود. در این هنگام مالش چشم به آن‌ها آرامش می‌دهد. با این حال، برعکس چیزی که انتظار می‌رود، مالش چشم‌ها عادت مناسبی نیست و موجب حساسیت و قرمزی بیش از حد می‌شود. اگر کودک شما نیز به چنین کاری عادت دارد و چشم‌هایش را می‌مالد، جلو او را بگیرید. به فرزندتان یادآوری کنید این کار موجب آلودگی، خارش، عفونت، قرمزی و آسیب بیشتر چشم‌ها می‌شود. در عوض به کودک خود یاد دهید که مقداری آب به صورتش بزند یا از قطره‌های چشم استفاده کند. با این کار خشکی و سوزش چشم کم‌کم برطرف می‌شود.

معاینه چشم

وضعیت بینایی کودکان در سنین مدرسه و اغلب به صورت غیرمنتظره تغییر می‌کند. اگر این وضعیت را پیگیری نکنید، بینایی او در یادگیری اختلال ایجاد می‌کند. در نتیجه، موجب مشکلات رفتاری و افت تحصیلی می‌شود. انجام یک معاینه سالیانه بسیار مهم است. تشخیص مشکلات بینایی به موقع صورت می‌گیرد و شانس سلامت چشم را در دراز مدت افزایش می‌دهد.

اگر کودک شما عینک می‌زند، لازم است که ۶ ماهی یک بار به پزشک مراجعه کرده و تغییرات را بررسی کند. در صورت نیاز دکتر نسخه را بروز می‌کند و او می‌تواند عینک جدیدی به چشم بزند.

همچنین چشم پزشک می‌تواند در مورد مراقبت از چشم برای او توضیحاتی بدهد و سؤالات فرزندتان را پاسخگو باشد. شاید برای او سؤال باشد که چرا باید عینک بزند؟ چه زمانی چشم‌ها ضعیف می‌شوند و چه خوراکی‌هایی برای او مفیدتر هستند؟

تنبلی چشم در کودکان و راه‌های درمان آن

سخن پایانی

مراقبت از چشم کودکان بسیار مهم و ضروری است. در این مقاله به نکاتی برای محافظت از سلامت خردسالان اشاره شد. اگر نگران کودک خود هستید، حتماً مقاله را بخوانید و نکاتی که یاد می‌گیرید را اجرا کنید. این کار موجب کیفیت خواب، سلامت چشم و پیشرفت تحصیلی دلبندتان می‌شود و از آسیب‌های احتمالی جلوگیری می‌کند.

سؤالات متداول