اعتیاد والدین به گوشی هوشمند+ تأثیر آن در روند تربیت کودکان

امروزه وسایل دیجیتال مانند گوشی‌های هوشمند، لپ‌تاپ و تبلت‌ها همان‌گونه که راحتی را برای خانواده‌ها به دنبال دارند، کمی نگران‌کننده هستند. آن‌ها بیشتر وقت والدین و توجه عاطفی آن‌ها را می‌گیرند. به نحوی که بعد از یک روز کاری نیز صدای وینگ وینگ و پیامک‌ها پشت‌سرهم شنیده می‌شود و خردسال از این وضعیت راضی به‌نظر نمی‌رسد. اگر شما هم وقت زیادی را به گوشی هوشمند خود اختصاص می‌دهید و یک کوچولو دارید، حتماً با این مقاله از سایت بچگی همراه باشید تا تأثیر اعتیاد والدین به گوشی هوشمند را بشناسید.

اعتیاد والدین به گوشی هوشمند

هر چند بسیاری از خانواده‌ها به‌خاطر اعتیاد فرزندانشان به تلفن معترض هستند؛ اما برخی والدین نیز دچار چنین مشکلاتی می‌شوند. آن‌ها باید پاسخگو ایمیل‌ها باشند یا از برنامه‌ای به برنامه‌ی دیگر می‌روند. به همین دلیل، دیگر زمانی برای کودکان خود ندارند.

تحقیقات در این زمینه نشان می‌دهد که از دهه‌های گذشته والدین وقت بیشتری برای خردسالان می‌گذارند. با این تفاوت که تعامل بین والدین و کودک بسیار بی‌کیفیت و مصنوعی شده است. انگار که پدر و مادرها از نظر فیزیکی حضور فعالی دارند؛ اما اصلاً حضور ذهنی و عاطفی ندارند. آن‌ها در دنیای اطلاعات، شبکه‌های اجتماعی و ویدئوها سیر می‌کنند و از فرزند خود غافل می‌شوند.

این موضوع کاملاً قابل درک است و بسیاری افراد در چنین دنیایی زندگی می‌کنند. با این حال، ابزارهای دیجیتال برای بهبود کیفیت زندگی ما طراحی شده‌اند تا کارها راحت‌تر و سریع‌تر انجام شود. شاید به همین خاطر است که امروزه زمان بیشتری برای فرزندان خود داریم. تنها باید نکته‌ای را به‌خاطر داشته باشیم که علاوه بر حضور فیزیکی، در جهت روابط عاطفی بهتر نیز تلاش کنیم.

تأثیرات اعتیاد والدین به گوشی هوشمند در تربیت کودکان

ابزارهای فناوری امروزی برای کار، بازی و راحتی ضروری هستند. با تلفن همراه به راحتی می‌توانید با دوستان خود ارتباط برقرار کنید یا جلسات کاری خود را سامان دهید بدون اینکه کوچک‌ترین قدمی بردارید یا بخواهید با ماشین جابه‌جا شوید. حتی گوشی‌های هوشمند ابزارهای خوبی برای یادآوری قرارملاقات‌ها، وقت دکتر و موعد چک‌ها هستند. به‌طوری که هیچ‌کس نمی‌تواند خودش را جدا از موبایل تصور کند. به همین دلیل گوشی هوشمند یک فناوری پیشرفته در پیشبرد اهداف است و خیال ما را راحت می‌کند.

از طرف دیگر این دستگاه‌ها توجه زیادی را به خودشان جلب می‌کنند و ما را برای خواندن آخرین اخبار یا اعلان‌ها به سمت خود می‌کشند. این وضعیت اصلاً خوب نیست. تحقیقات نشان می‌دهد افراد به صورت روزانه 150بار تلفن همراه خود را برمی‌دارند که وقفه‌های کوتاهی در روابط آن‌ها ایجاد می‌کند. بنابراین در اینجا بیشتر با تأثیرات اعتیاد به گوشی هوشمند آشنا می‌شویم تا در ادامه راه‌های رهایی از این عادات را بهتر یاد بگیریم.

اختلال در روابط والدین با کودکان

انسان‌ها از طریق تعاملات فردی به بهترین شکل یاد می‌گیرند. این یادگیری مبتنی بر تعامل خیلی قبل‌تر از اینکه کودک صحبت کند، آغاز می‌شود.

جین ویلیامز، روانشناس کودک در این رابطه می‌گوید که در هنگام تولد مغز نوزاد دارای صدها میلیارد نورون است که بیشتر آن‌ها به یکدیگر متصل نیستند. هنگامی که کودک با والدین خود یا اطرافیان ارتباط برقرار می‌کند، نورون‌ها نیز با هم ارتباط می‌گیرند. به عنوان مثال، زمانی که یک نوزاد لبخند می‌زند، والدینش پاسخ می‌دهند یا کودک گریه می‌کند و نزدیکان او را در آغوش می‌گیرند، این رابطه آغاز می‌شود.

اعتیاد به تلویزیون در کودکان

برای اطلاعات بیشتر روی عکس کلیک کنید.

هم‌زمان با رشد کودک این تعاملات به او کمک می‌کند که کنترل عاطفی و نشانه‌های مهم هیجانی مانند شادی و خشم را بیاموزد. ویلیامز می‌گوید: «هر چه به تلاش‌های کودکان برای برقراری ارتباط، پاسخگو باشید. آن‌ها بیشتر یاد می‌گیرند که دنیا مکانی امن است و با خیال راحت می‌توانند با دیگران تعامل داشته باشند.»

محققان دانشکده پزشکی بوستون در آزمایشی دریافتند که وقتی حواس والدین در هنگام شام پرت می‌شود، مکالمات با کودک 20درصد کاهش می‌یابد و 39درصد تعاملات غیرکلامی کمتری را تجربه می‌کنند. اگر این وقفه‌ها ادامه پیدا کند حتی چیزهای کوچکی مانند تماس چشمی را مختل می‌‌کند.

اختلال در ارتباط غیرکلامی

پزشکان اظهار می‌کنند که نگاه به نوزادان، این سیگنال را می‌فرستد که مادر نزدیک است و برای برقراری ارتباط علاقه نشان می‌دهد. در این هنگام کودک نیز به وجد می‌آید و برای برقراری ارتباط تلاش بیشتری می‌کند.

بنابراین وقتی مادران شیرده برای گذراندن وقت خود، از گوشی همراه یا تبلت استفاده می‌کنند، فرصت برقراری ارتباط چشمی را از دست می‌دهند. البته این موضوع صادق که ارسال پیامک یا دیدن تصاویر دوستان موجب آرامش ما می‌شود. با این حال، گم شدن در اعلان‌ها یا ویدئوهای بی‌پایان، فرصت برقراری ارتباط با نوزاد را از بین می‌برد.

دردسترس بودن والدین، به رشد شناختی کودک کمک می‌کند. ویلیامز در این رابطه می‌گوید: «زمانی که کودک مضطرب است و ما او را نادیده می‌گیریم، بیشتر ناامید می‌شود.» پاسخ‌های متناقض و غیرقابل پیش‌بینی که اغلب حاصل حواس‌پرتی هستند نیز برای خردسال مضر و ناامیدکننده است.

اگر چنین الگویی برای کودکان بسازیم و به بهانه‌های مختلف گوشی را به دست بگیریم، کودک نیز یاد می‌گیرد به روش‌های مختلف از خانواده دوری کند. استفاده بی‌رویه از این ابزارها به خردسالان می‌آموزد که برای کنترل خستگی و رهایی از احساسات منفی به فناوری پناه ببرند. چنین معضلی بسیار چالش‌برانگیز است و قدرت تفکر و انعطاف‌پذیری را از کودکان می‌گیرد. در آینده نیز آن‌ها نمی‌توانند از پس مشکلات اجتماعی خود بربیایند.

رقابت برای جلب توجه

باید آگاه باشیم که حواس‌پرتی والدین چیز جدیدی نیست. از کار روی مزارع در عصر کشاورزی تا انقلاب صنعتی، والدین همیشه کارهایی انجام می‌دادند که تمرکز آن‌ها را از کودکان می‌گرفت. حواس‌پرتی ناشی از فناوری نیز از چند دهه‌ی قبل شروع شد. والدین نسل گذشته با تلویزیون و رادیو سرگرم بودند و برخی بی‌حواسی‌ها وجود داشت. با این حال، امروزه فناوری‌ها طوری طراحی شده است که افراد را به سمت خود بکشاند یا آن‌ها را دنبال کند. تمام ابزارها و اپلیکیشن‌ها به همین منظور برنامه‌نویسی شدند که توجه افراد را جلب کنند. این موضوع باعث می‌شود که تمرکز سخت‌تر شود.

مک دانیل، استادیار توسعه انسانی و علوم خانواده، در مطالعه اخیر مشاهده کرد که هر چه حواس والدین بیشتر پرت می‌شود، کودکان واکنش‌های شدیدتری نشان می‌دهند. این موضوع به همین‌جا ختم نمی‌شود. زمانی که خردسالان بیشتر سروصدا می‌کنند، والدین تحت‌ فشار قرار گرفته و دچار استرس می‌شوند. در چنین شرایطی آن‌ها به فناوری روی می‌آورند تا از اضطراب خود بکاهند و این چرخه‌ی معیوب ادامه پیدا می‌کند. در واقع والدین به فناوری اجازه می‌دهند که در روابط آن‌ها مداخله کند. به همین دلیل، کودکان واکنش‌های خوبی نشان نمی‌دهند و در برخی مواقع پرخاشگری می‌کنند. آن‌ها برای جلب‌توجه سرپرستان خود دست به هر کاری می‌زنند و جیغ می‌کشند.

تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر نوجوان

ترک گوشی هوشمند

اگر گوشه‌ای نشسته و حساب کنیم، متوجه این نکته ظریف می‌شویم که انسان مجموعه‌ای از عادت‌هایش است. هر کاری که انجام می‌دهیم یا نمی‌دهیم، دلایلی پشتش دارد. برخی از این دلایل و عادت‌ها مخرب هستند و موجب آسیب به زندگی ما می‌شوند. به همین خاطر، در ابتدا به آسیب‌های وابستگی به گوشی همراه اشاره شد. در ادامه به راه‌هایی برای ترک عادت مخرب می‌پردازیم.

استفاده از برنامه مناسب

بسیاری از برنامه‌ها طراحی شده‌اند که تایم استفاده از هر آپ را تنظیم می‌کنند. اگر هنوز اول کار هستید و نمی‌دانید از کجا شروع کنید، پیشنهاد ساده و کاربردی داریم. از طریق تنظیمات گوشی‌های همراه می‌توانید به ‌Screen Time برنامه‌ها دسترسی داشته باشید. در این قسمت ساعت‌هایی که از هر برنامه استفاده می‌کنید را نشان می‌دهد. البته قابلیت‌های دیگری نیز دارد. از جمله آن‌ها می‌توان به تنظیم زمان مشخص برای استفاده از برنامه یا خاموش کردن تایم آن اشاره کرد. زمانی که آن را روی حالت آف می‌گذارید، دیگر اعلان‌ها بالا نمی‌آید یا برنامه به‌طور موقت از دسترس خارج می‌شود.

این تنظیمات گوشی به شما امکان می‌دهد که بتوانید زمان خود را مدیریت کنید و حواس‌پرتی کمتری داشته باشید. البته مانند بسیاری از نیازهای انسان، آپ‌های زیادی در این رابطه طراحی شده است که با یک جستجو ساده در گوگل به آن‌ها دسترسی خواهید داشت.

اگر کودک شما زمان خاصی از مدرسه می‌آید، قبل از آمدن او، کارهای خودتان را انجام دهید تا آسیب‌ها را به حداقل برسانید.

تعیین هدف

گاهی کار شما آنلاین است و مدام باید پیام‌ها را چک کنید. برای این موضوع نیز راهکاری وجود دارد. بسیاری از برنامه‌هایی که در بالا معرفی شد، بخشی به نام تعیین هدف دارند. این کار به برنامه‌ریزی دقیق‌تر هدف‌های شما کمک می‌کند و زمان آزاد بیشتری می‌خرد. در نتیجه، می‌توانید با خیال راحت برنامه طبیعت‌گردی، شنا و رستوران را داشته باشید و تعادل خوبی بین کار و روابط خود ایجاد کنید. به یاد داشته باشید که هیچ‌چیز غیرممکن نیست وگرنه برنامه‌هایی مبنی بر حل این مشکلات شکل نمی‌گرفت.

با کودک بازی کنید

گاهی یک بازی نشاط‌آور و سرگرمی‌های متفاوت احساس بهتری به شما می‌دهد. پس سعی کنید با کودک خود بازی‌های جدید انجام دهید و مشوق او در این راه باشید. با این کار به فرزند خود می‌آموزید که مشکلاتش با حس خوب و شادی بهتر حل می‌شود. در صورتی که فناوری و گشت‌وگذار در شبکه‌های اجتماعی برای حل مسائل، نوعی وابستگی ایجاد می‌کند که موجب اضطراب بیشتر می‌شود. به طوری که شما هیچ سروصدا دیگری را نمی‌توانید تحمل کنید و کم‌طاقت می‌شوید.

بازی‌هایی مانند وسطی، رقص، دومینو، جورچین و خمیربازی علاوه بر اینکه کودک را به وجد می‌آورد، احساس شما را دگرگون می‌کند. این کار باعث می‌شود شما شاهد رشد مهارت‌های حرکتی و شناختی فرزند خود باشید و بیشتر از لحظه‌ها لذت ببرید.

بازی‌ها و تفریحات تنها مخصوص خردسال شما نیست. سرگرمی‌ها به شما نیز کمک می‌کند که دنیای زیبا‌تری بسازید و با خنده و شادی مشکلات خود را حل کنید.

چند بازی و سرگرمی برای پر کردن اوقات فراغت

ورود کودک به خانه

زمانی که خردسال شما از مدرسه یا مهدکودک به خانه برمی‌گردد، با صمیمت او را بغل کنید و خوش‌آمد بگویید. ممکن است این کار کم‌اهمیت به‌نظر برسد؛ اما از دید کودک بسیار مهم است و موجب روابط بهتر میان شما می‌شود.

بزرگ‌ترها درک می‌کنند که یک نفر روی تلفن خود تمرکز دارد و حواسش پرت است؛ اما کودک این موضوع را تشخیص نمی‌دهد. او احساس می‌کند که والدینش برای گوشی هوشمند ارزش بیشتری قائل هستند و خودش هیچ شایستگی برای توجه بیشتر را ندارد. حال اگر شما به چشم‌های او نگاه کنید و به حرف‌هایش گوش بسپارید، دیگر چنین احساسی را تجربه نمی‌کند. او در اعماق قلبش می‌داند که ارزشمند است.

سخن پایانی

همان‌طور که فناوری موجب پیشرفت و راحتی نوع بشر می‌شود، می‌تواند در زندگی عاطفی او اختلال ایجاد کند. البته این کاملاً بستگی به انتخاب افراد دارد و آن‌ها می‌توانند خیلی راحت از عادت‌های مخرب خلاصی پیدا کنند. اگر شما نیز درگیر شبکه‌های اجتماعی هستید، حتماً این مقاله را مطالعه کرده و از راهکارها استفاده کنید.

سؤالات متداول